Giới thiệu cuốn sách: “Huyền thoại Thanh niên xung phong Việt Nam”

Cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc ta chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược suốt 3 thập kỷ trong thế kỷ XX là một trong những trang sử chói ngời nhất về chủ nghĩa anh hùng, về ý chí và tinh thần bất khuất, ngoan cường của quân và dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ kính yêu. Sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc đã được huy động và phát huy, bất chấp mọi mưu ma chước quỷ và sự tàn khốc mà kẻ thủ đổ xuống, làm nên những chiến công có tính thời đại. Đóng góp xứng đáng vào chiến công vĩ đại ấy của dân tộc có lực lượng Thanh niên xung phong Việt Nam - lực lượng xung kích của các thế hệ thanh niên với phẩm chất cao đẹp không ngại gian khổ, sẵn sàng hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ Quốc.

Nhân kỷ niệm 72 năm ngày truyền thống lực lượng Thanh niên xung phong Việt Nam (15/7/1950 - 15/7/2022) và 75 năm ngày Thương binh Liệt sỹ (27/7/1947 - 27/7/2022), Thư viện tỉnh Hà Nam trân trọng giới thiệu tới bạn đọc cuốn sách “Huyền thoại Thanh niên xung phong Việt Nam” của nhóm tác giả Đặng Đình Chấn, Trần Miêu, Trần Anh Tuấn, Hoàng Việt Hùng,… biên soạn và được nhà xuất bản Thông tấn xã Việt Nam phát hành năm 2009.

Cuốn sách dày 423 trang được chia thành các đầu mục nhỏ: Thanh niên xung phong những dấu mốc quan trọng; Bác Hồ với Thanh niên xung phong; Thanh niên xung phong những năm tháng hào hùng làm nên huyền thoại; Thanh niên xung phong một thời và mãi mãi; Hội cựu thanh niên xung phong mái ấm tình đồng đội. Tái hiện sinh động những năm tháng phục vụ chiến đấu và chiến đấu đầy gian khổ hy sinh nhưng cũng vô cùng anh dũng với những chiến công đã trở thành huyền thoại của Thanh niên xung phong.

Thanh niên xung phong với những dấu mốc lịch sử quan trọng. Năm 1950 cục diện chiến tranh trên chiến trường Đông Dương có những thay đổi cơ bản. Với khẩu hiệu “Tất cả cho tiền tuyến, tất cả để chiến thắng”, Trưng ương Đảng đã Chỉ thị cho Liên Khu Ủy Việt - Bắc chuẩn bị chiến trường Đông Bắc cho thật đầy đủ để khi có điều kiện sẽ mở một chiến dịch lớn, quét địch ra khỏi đường số 4, đánh bại quân địch trong vùng Đông Bắc; chọn những đoàn viên hăng hái, khỏe mạnh, tổ chức thành đội xung phong công tác làm động cơ thúc đẩy nhân dân. Khẳng định tầm quan trọng và sự cần thiết phải thành lập lực lượng Thanh niên xung phong cũng như vai trò, nhiệm vụ mà Thanh niên xung phong phải gánh vác, Bác Hồ khẳng định: “Ở nước ta từ Cách mạng tháng Tám thành công đến nay, thanh niên ta đã tích cực tham gia mọi công tác, từ tăng gia sản xuất ở hậu phương đến xung phong chiến đấu ngoài mặt trận”. Thực hiện Chỉ thị của Trung ương Đảng và Bác Hồ, Đảng Đoàn thanh vận Trung ương quyết định thành lập Đội thanh niên xung phong công tác Trung ương đầu tiên vào ngày 15/7/1950 để phục vụ Chiến dịch Biên giới. Bác luôn quan tâm, theo dõi từng hoạt động cụ thể của Đội Thanh niên xung phong, kịp thời động viên, cổ vũ đội hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Sinh ra trong khói lửa chiến tranh với những nhiệm vụ nặng nề và vẻ vang do Đảng và Bác Hồ giao phó, lực lượng Thanh niên xung phong luôn tỏ rõ vai trò xung kích và khí phách anh hùng, có mặt ở những nơi chiến tranh ác liệt nhất, điều kiện gian khổ nhất để phục vụ chiến đấu và chiến đấu; đảm bảo cho mạch máu giao thông không ngừng chảy bất chấp bom đạn vô cùng tàn ác của giặc. Từ Chiến dịch Cao - Bắc - Lạng khi lực lượng Thanh niên xung phong vừa ra đời và đặc biệt cho tới Chiến dịch Điện Biên Phủ (1954) trong cuộc kháng chiến chống thực hiện Pháp, lực lượng Thanh niên xung phong luôn nêu cao ý chí tiên phong, đoàn kết một lòng vượt qua mọi khó khăn, kể cả dưới làn bom đạn ác liệt của giặc, luôn bám đường, bám chắc địa bàn để thực hiện và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Sau chiến dịch Điện Biên Phủ, Thanh niên xung phong vinh dự được tham gia hàn gắn vết thương chiến tranh, khôi phục và phát triển kinh tế, xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc. Và sau này trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, đáp lời kêu gọi của Đảng và Bác Hồ “Vì miền Nam ruột thịt” vì “Thống nhất Tổ quốc”, ở đâu Thanh niên xung phong cũng tỏ rõ tính xung kích và ý chí kiên cường, dũng cảm, thông minh, xả thân vì sự nghiệp giải phóng dân tộc. Được tuyên dương Anh hùng Lực lượng Vũ trang nhân dân.

Lịch sử của dân tộc ta trong hai cuộc kháng chiến chống xâm lược mãi mãi ghi dấu về lực lượng thanh niên xung phong anh hùng, về những đơn vị, những con người, những cung đường, những trọng điểm… thấm đẫm máu đào của họ. Biết bao cô gái, chàng trai đã cống hiến tuổi thanh xuân của mình cho sự nghiệp vĩ đại. Tên tuổi của họ đã gắn liền với những địa danh lịch sử nổi tiếng của đất nước, đó là Ngã ba Cò Nòi - khu tưởng niệm liệt sĩ Thanh niên xung phong với sự tôn nghiêm, tôn kính và lòng biết ơn các liệt sỹ đã hy sinh anh dũng vì Tổ quốc góp phần quan trọng làm nên chiến thắng lẫy lừng trong chiến dịch Điện Biên Phủ thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Ngã ba Đồng Lộc là một vị trí vô cùng quan trọng, như một cái cổ họng mà bằng mọi cách ta phải đảm bảo giao thông để các đoàn xe di chuyển hàng hóa ra tiền tuyến; nơi ghi dấu một sự tích anh hùng với sự hy sinh anh dũng của 10 cô gái Thanh niên xung phong trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tất cả lập nên những kỳ tích anh hùng, dệt nên những huyền thoại, tô đậm trang sử vẻ vang và xứng đáng là biểu tượng rực rỡ về Chủ nghĩa anh hùng Cách mạng của phong trào thanh niên yêu nước Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh quang vinh.

Quá khứ hào hùng của Thanh niên xung phong đã trở thành một trong những tấm gương sáng ngời chủ nghĩa anh hùng cách mạng; mãi mãi là niềm tự hào của thanh niên Việt Nam trong hành trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Lịch sử không quên công lao to lớn ấy, và trong cuộc sống hòa bình hôm nay cũng không quên những cống hiến xuất sắc ấy của Thanh niên xung phong. Đó là tình cảm, là suy nghĩ, là lòng biết ơn thấm đượm cuộc đời. Chiến tranh đã lùi xa, đất nước không còn tiếng bom đạn, không còn chết chóc do chiến tranh. Nhưng hậu quả của cuộc chiến khốc liệt ấy thì còn đeo bám, còn đau xót với hàng vạn con người từng “vào sinh ra tử” trong cuộc chiến đấu hào hùng ấy. Hơn ai hết, họ rất cần một mái ấm tình đồng đội để có thể sẻ chia, có thể giúp nhau làm vơi đi nỗi đau của thương tật, của những khó khăn không dễ mất đi. Hội cựu Thanh niên xung phong được thành lập là mái ấm của những cựu thanh niên xung phong, tình đồng đội đã và sẽ giúp họ vượt qua tất cả vươn lên sống đẹp hơn, có ý nghĩa hơn trong cuộc đời.

“Huyền thoại Thanh niên xung phong Việt Nam” xin được mở trang cùng bạn đọc; như một bó hoa tươi thắm dâng lên các Anh hùng, liệt sĩ và những người con trung dũng của lực lượng Thanh niên xung phong. Bó hoa đền ơn đáp nghĩa ấy mãi mãi ngát hương trong đời sống xã hội và sự nghiệp dựng xây đất nước của nhân dân ta.

Vũ Hiệp