Có nhiều kênh để cho chúng ta lựa chọn cho nhu cầu học hỏi của mình và một trong những kênh hiệu quả nhất chính là sách. Sách là nơi con người lưu trữ toàn bộ tri thức, sự tinh hoa của con người ở tất cả mọi mặt từ thế hệ này qua thế hệ khác. Nó như một người bạn, một vật phẩm vô giá của nhân loại. Khi nhắc đến sách người ta thường dành một tình cảm, nâng niu, một sự trân trọng khó có thể tả bằng lời. Một nhà văn đã từng nói: “Sách là ngọn đèn bất diệt của trí tuệ con người”
Sách lưu giữ nguồn tri thức của nhân loại trong suốt tiến trình lịch sử loài người. Mang lại nguồn giá trị tinh thần to lớn mà không gì có thể thay thế được. Giúp chúng ta mở mang tri thức, là bí quyết để dẫn chúng ta vươn tới thành công. Ngoài ra còn bồi đắp giúp tâm hồn con người thêm giàu đẹp. Bởi sách còn chính là sự kết tinh của những kinh nghiệm, những hiểu biết của cha ông ta trong mọi lĩnh vực của đời sống. Thông qua những cuốn sách chúng ta thấy được một nền văn minh đồ sộ trong suốt tiến trình phát triển của loài người.
Từ sách lịch sử Việt Nam, ta thấy được quá trình dựng nước, giữ nước của dân tộc ta. Từ đó làm chúng ta thêm yêu, thêm tự hào đất nước và về cha ông ta. Từ sách văn chương, con người được bồi đắp thêm về tâm hồn và tình cảm. Ta sẽ học được cách đồng cảm, sẻ chia. Qua đó giúp ta cảm nhận được cái hay, cái đẹp của cuốn sách. Vì vậy một cuộc sống không có sách, có văn chương thì cuộc sống đó sẽ trở nên nghèo nàn hơn bao giờ hết.
Tuy nhiên thực tế đáng buồn hiện nay, văn hóa đọc đang dần bị xao lãng vì nhiều người chưa chú trọng và nhận thức đúng đắn đối với việc đọc sách. Hơn nữa về phần cha mẹ, gia đình cũng không có những nhắc nhở hay định hướng cụ thể cho con em ngay từ khi còn nhỏ để tạo một nên tảng đọc sách vững vàng. Nhận thức được điều đó, nhiều cuộc thi đã được tổ chức nhằm khuyến khích mọi người dân tích cực đọc sách, tuyên truyền về lợi ích mà sách mang lại. Một trong nhưng cuộc thi đó là cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức nhằm mục tiêu tìm ra các gương mặt Đại sứ Văn hóa đọc - nhân tố thúc đẩy niềm đam mê, lan tỏa tình yêu sách của thế hệ trẻ tương lai và thúc đẩy văn hóa đọc Việt Nam phát triển.
Đây là năm thứ ba, hai Sở VHTTDL và sở GDĐT Hà Nam tiếp tục phối hợp triển khai cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc tỉnh Hà Nam theo Kế hoạch phối hợp số 23/KHPH - SVHTTDL - GDĐT ngày 10 tháng 03 năm 2021. Cuộc thi được phát động với ý tưởng về một cách thức lan tỏa phong trào đọc sách rất thiết thực. Thông qua việc tìm kiếm những bạn trẻ có niềm đam mê với sách, đã đọc nhiều về số lượng và sâu về chất lượng, cuộc thi mong muốn các bạn sẽ trở thành người cất nên những tiếng nói truyền cảm hứng đọc sách đối với cộng đồng. Bởi lẽ, tạo văn hóa đọc trong giới trẻ chính là nền tảng hạt nhân để nâng cao nhận thức của mọi tầng lớp nhân dân về ý nghĩa và tầm quan trọng của sách đối với việc giáo dục và hình thành nhân cách con người. Những Đại sứ đọc tuổi trẻ chính là những người tiên phong để tạo nên một thế hệ trẻ biết trân trọng và tận dụng nguồn lợi không gì thay thế đến từ những cuốn sách.
Cuộc thi đã nhận được đã có sự hưởng ứng nhiệt tình tham gia của đông đảo các học sinh. Và mỗi năm đều có sự tăng lên cả về số lượng và chất lượng. Nhiều bài dự thi đã đạt giải cấp tỉnh, cấp Bộ và cũng có nhiều bài dự thi đã đạt giải vô hình mà các em không nhận ra chính ở các em đã vượt lên trên bản thân mình.
Điều đó đã nói lên được hiệu quả và sức thu hút của cuộc thi mang lại. Cô giáo Nguyễn Thanh Thủy, giáo viên trường THCS - THPT Nguyễn Tất Thành chia sẻ: Cuộc thi ba năm qua đã trở thành một sân chơi thú vị đối với các bạn học sinh của trường, đã tạo cho các em một thói quen đọc sách, niềm vui đọc sách và cả những mục đích đọc sách rất rõ ràng. Không chỉ dừng lại ở một cuộc thi, đây là nơi chắp cánh cho những tâm hồn rung động trước những vẻ đẹp của trang sách cuộc đời.
Diễn ra từ ngày 03/5 đến 10/6/2021, cuộc thi đã thu hút hơn 75 nghìn học sinh của 193 trường học trên địa bàn tỉnh Hà Nam tham gia (75.454 bài thi), trong đó lựa chọn được 460 bài lên tham dự cấp tỉnh. Phần lớn các phòng Giáo dục Đào tạo đã tích cực triển khai cuộc thi cấp cơ sở, nộp bài đúng hạn và có nhiều bài chất lượng như Phòng Giáo dục Đào tạo thành phố Phủ Lý, Phòng Giáo dục Đào tạo huyện Lý Nhân, Phòng Giáo dục huyện Duy Tiên, Phòng Giáo dục huyện Thanh Liêm... Nhiều trường có 100% học sinh tham gia và có nhiều bài chất lượng như THCS Vĩnh Trụ (636 em), tiểu học Lê Hồng Phong (1468 em), tiểu học thị trấn Hòa Mạc (591em) ... Trong ba đề thi thì đa phần các bạn làm đề số 1 là chia sẻ về một cuốn sách mà em yêu thích hoặc một cuốn sách đã làm thay đổi nhận thức hoặc cuộc sống của em. Có 17 bài dự thi là clip CD. Sự hưởng ứng tích cực này đã minh chứng cho thấy sách và văn hóa đọc đã có sức ảnh hưởng to lớn đến độc giả nhỏ tuổi - thế hệ đang và sẽ làm nên tương lai của đất nước. Sau vòng sơ loại ở cấp tỉnh, Ban tổ chức đã chọn được 115 bài thi trên cả 3 đề thi, trong đó có 12 bài là song ngữ bằng tiếng Việt và tiếng Anh và 05 đĩa CD vào vòng sơ khảo tỉnh.
Những bài thi được chọn vào vòng sơ khảo tỉnh đều thể hiện sự xuất sắc trong ý tưởng, cách chọn cuốn sách chia sẻ, nội dung, kỹ thuật viết và khả năng sáng tạo. Các em đã thể hiện niềm say mê thực thụ đối với sách, trải lòng mình trong từng trang viết và dành chọn tâm huyết của mình để thực hiện bài dự thi. Nhiều bài dự thi được trình bày công phu, đẹp mắt, chữ viết đẹp, đúng chủ đề. Ban giám khảo đã rất bất ngờ trước sự chững chạc trong lối viết, sự sâu sắc trong suy nghĩ và sự hồn nhiên trong cảm nhận của các em.
Có rất nhiều bài được đầu tư sáng tạo như một tác phẩm nghệ thuật như bài của em Thái Nam Anh lớp 8A, trường THCS Đạo Lý chia sẻ cuốn sách Tuổi thơ dữ dội của tác giả Phùng Quán với mô hình bài dự thi như cánh chim hòa bình đang tung cánh. Bạn Lê Minh Nguyên lớp 4A, trường tiểu học Liêm Túc với bài dự thi như một con thuyền chở khát vọng tương lai với câu chuyện sáng tác “Khát vọng” với nội dung là có một cậu bé mải chơi, lười học sau đó với sự đam mê đọc sách, chăm chỉ học tập đã trở thành doanh nhân thành đạt, có những đóng góp đáng kể cho xã hội. Thông điệp bạn muốn gửi tới là cuộc sống của chúng ta luôn mong muốn những điều tốt đẹp, tuy nhiên trên mỗi bước đường đời luôn đặt ra cho chúng ta những thách thức khó khăn. Đó còn là bài học về tình yêu thương, ý chí và nghị lực. Chính tình yêu thương của người mẹ đã cảm hóa một đứa trẻ hư hỏng thành người con ngoan ngoãn, sống có trách nhiệm hơn và biết yêu thương chia sẻ nhiều hơn. Và có ý chí khát vọng sẽ giúp chúng ta vượt qua mọi khó khăn thử thách.
Bạn Nguyễn Ngọc Hà lớp 6C, trường THCS Nguyễn Hữu Tiến chia sẻ cuốn sách “Lời chia tay đẹp nhất thế gian” của tác giả Nch Hee Kyung. Cuốn sách là biểu tượng về tình cảm gia đình, là bài học sâu sắc về tình yêu thương, sự kính trọng cha mẹ. Là một cuốn sách đã lay động trái tim của biết bao thế hệ. Câu chuyện xúc động là lời tri ân của người con dành cho mẹ mình sau khi bà qua đời. Bài thi của bạn được viết bằng song ngữ và còn rất nhiều bạn nữa mà khi nhìn vào bài dự thi bạn như được cầm trên tay một cuốn truyện tranh rất đẹp mắt.
Nhiều bạn bạn viết chữ rất đẹp, viết bằng song ngữ và minh họa cũng rất sinh động như bạn Nguyễn Linh Trúc lớp 6A5 trường THCS Trần Phú viết bài chia sẻ cảm nhận về “Cuộc phiêu lưu kỳ thú của Ếch Xanh cùng những người bạn tuyệt vời”. Đây là một tác phẩm rất hay về thế giới động vật và lồng ghép vào đó là ý thức bảo vệ môi trường. Bên cạnh đó còn bạn liên hệ được với môi trường bạn đang sống kêu gọi bảo vệ môi trường và bản thân đã và đang có những hoạt động để bảo vệ môi trường sống xung quanh xanh, sạch, đẹp và bài viết của bạn Ngô Thị Quyên lớp 9A trường THCS Đinh Xá, Phủ Lý viết tiếp câu chuyện Cây khế. Câu chuyện đã thay đổi thành một cái kết rất nhân văn. Người anh đã nhận ra sự tham lam ích kỷ đã hại chính bản thân mình và hai anh em đã trở nên yêu thương nhau nhiều hơn và biết chia sẻ với mọi người xung quanh.
Đôi khi chỉ là một cuốn sách tình cờ bắt gặp mà có thể làm thay đổi số phận của một con người. Từ trang sách ấy, người đọc như tìm thấy điểm tựa, tìm thấy con đường, tìm thấy ý nghĩa thực sự của đời sống. Những trang sách viết về số phận có thực trong cuộc đời ấy truyền cảm hứng và niềm tin mạnh mẽ đã và đang xuất hiện ngày càng nhiều trong các cuốn tự truyện, hồi ký về những con người không chấp nhận đầu hàng số phận. Họ không chỉ tìm cho mình một ánh lửa niềm tin mà còn truyền lửa cho nhiều người lành lặn khác. Trong bài dự thi đã thấy rất nhiều các bạn đã chia sẻ về những cuốn sách như: Tôi đi học, Đừng bao giờ từ bỏ khá vọng, Cuộc sống không giới hạn, Đôi mắt cuộc đời, tâm huyết trao đời...Những cuốn sách ấy sẽ là đôi cánh, là ngọn lửa truyền cảm hứng cho các em để các em vững bước trên con đường đi cuộc đời mình và sẽ tiếp thêm sức mạnh, động lực đến với hàng triệu người, giúp con người vững tin hơn vào chính mình và cuộc đời, tìm ra những lối đi phong phú để đến với hạnh phúc thật sự trong cuộc sống.
Công nghệ ngày càng hiện đại, con người nhiều khi quên đi nhiều thứ có giá trị của cuộc sống, họ luôn tích lũy cho mình vốn tri thức từ cuộc sống, nhưng dường như quên đi nhiều thứ, đang rất cần trân trọng và gìn giữ mỗi ngày. Lâm Ngữ Đường có câu:”Đọc sách khi còn trẻ nhìn như trăng qua khe cửa, đọc sách lúc đứng tuổi nhìn như trăng ngoài sân, đọc sách lúc về già như nhìn trăng trên sân thượng”. Vì vậy chúng ta cần phải sống có ý nghĩa, có như vậy khi ngoảnh lại, chúng ta mới không cảm thấy luyến tiếc vì những gì đã xảy ra.
Barack Obama từng nói: “Việc đọc sách rất quan trọng. Nếu bạn biết cách đọc, cả thế giới sẽ mở ra cho bạn”. Ẩn trong mỗi trang sách không phải là những con chữ vô hồn mà là cả kho tàng tri thức của nhân loại, là đời sống tinh thần phong phú của con người với biết bao buồn vui, bao mơ ước, khát vọng. Ước mơ và sở thích sẽ luôn đi cạnh chúng ta, nó thúc giục ý chí và bản lĩnh của chúng ta mỗi ngày. Chính vì vậy luôn luôn học hỏi, cố gắng rèn luyện bản thân là điều rất cần thiết và nên thực hiện. Chỉ có việc học, đọc và tư duy mới giúp chúng ta hiểu được nhiều điều từ cuộc sống này, mỗi chúng ta phải ý thức được trách nhiệm cũng như giá trị của bản thân để từ đó làm được những điều có giá trị và ý nghĩa nhất mà cuộc sống chúng ta đang cần. Mỗi cuốn sách hay giúp ta nhiều điều trong cuộc sống. Nó dạy chúng ta cách làm người và sống sao có ý nghĩa nhất. Nhiều bạn đã được đọc và chia sẻ những cuốn sách khích lệ và tâm lý như: Tôi tài giỏi, bạn cũng thế, Hạt giống tâm hồn, Đắc nhân tâm, Tuổi trẻ của chúng ta đáng giá bao nhiêu, Bước chậm lại giữa thế gian vội vã, Đi tìm lẽ sống, Một đời đáng giá đừng sống qua loa... và một số tác phẩm viết về đề tài gia đình như: Không gia đình...và một số tác phẩm văn học, khoa học khác.
Có những bạn năm 2020 đã tham gia dự thi đạt giải, năm nay các bạn tham gia dự thi vẫn có sự đầu tư làm bài thi tốt như bạn Ngô Thị Thanh Thanh lớp 6B, trường THCS Nam Cao, Bạn Nguyễn Ngọc Hà lớp 6C, trường THCS Nguyễn Hữu Tiến, các bạn đã từng tham gia cuộc thi Đại sứ văn hóa đọc và đã đạt giải do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch khen tặng.
Mỗi cuốn sách là một bức tranh kỳ diệu về cuộc sống, mở ra trước mắt chúng ta những chân trời tri thức mới. Có những cuốn sách đã trở thành kim chỉ nam soi sáng trên con đường chúng ta đi hoặc đơn giản chỉ là lưu giữ những kỷ niệm bồi đắp cho tâm hồn con người. Trong thế giới sách phong phú và ngập tràn như hiện nay, có rất nhiều cuốn sách được các bạn chia sẻ rất hay và ý nghĩa.
Nhiều bài thơ được các bạn sáng tác để khuyến khích, cổ vũ mọi người đọc sách cũng khá hay như: Bài thơ “Đọc sách” của bạn Nguyễn Ngọc Anh - Trường THCS-THPT Nguyễn Tất Thành. Bài thơ “Sách và ta” của bạn Nguyễn Thị Ngân Hà lớp 11A8, trường THPT Kim Bảng...và bạn Nguyễn Khánh Ngọc lớp 5A, trường tiểu học Quang Trung đã rất sáng tạo khi trình bày các biện pháp bằng một bài thơ.
Nhiều bạn chữ viết rất đẹp, trình bày sạch sẽ, khoa học, vẽ tranh minh họa rất đẹp mắt, nhiều bài thi bằng hình thức song ngữ Việt Anh. Các bạn đều đề ra các biện pháp cũng rất rõ ràng, hình ảnh minh họa phù hợp với chủ đề, đề ra những giải pháp lan tỏa tỉnh yêu với sách và có những liên hệ bản thân sâu sắc...
Đặc biệt năm nay, nhiều bài dự thi đã chia sẻ hoặc đã sáng tác những câu chuyện về dịch bệnh Covid- một vấn đề đang rất nóng của xã hội hiện nay như bạn Lê Phương Uyên lớp 7E, trường THCS Lê Hồng Phong, bạn Nguyễn Thu Hà lớp 9B, trường THCS Châu Sơn...và BTC cũng vô cùng ấn tượng với với bài dự thi của các bạn lớp 1, lớp 2 như của bạn Vương Việt Mỹ lớp 2T, tiểu học Mensa; bạn Phan Vĩ Cầm lớp 1A, tiểu học Lê Hồng Phong; Bạn Lê Nguyễn Ngọc Khuê lớp 1B, trường tiểu học Liêm Phong.... Các bạn sáng tác những câu chuyện, bài thơ và viết tiếp các câu chuyện rất đáng yêu, ngộ nghĩnh, mang đầy tính nhân văn và vẽ tranh minh họa rất sinh động phù hợp với tuổi của các em. Chúng tôi tin rằng mỗi cuốn sách sẽ là một bậc thang nhỏ giúp các em hướng về cuộc sống tốt đẹp hơn.
Thành công của Cuộc thi năm nay không thể không nói đến sự quan tâm của các đồng chí lãnh đạo hai Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Sở Giáo dục Đào tạo, các đồng chí lãnh đạo các Phòng Giáo dục Đào tạo có sự chỉ đạo sát sao và sớm phổ biến kế hoạch, thể lệ cuộc thi đến từng trường học trên địa bàn và chỉ đạo công tác thu, chấm bài gửi về Ban Tổ chức cuộc thi.
Bên cạnh đó, cuộc thi còn nhận được sự quan tâm, đồng hành của các thầy cô giáo và các bậc phụ huynh học sinh. Khuyến khích các em và có những gợi ý, định hướng để các em có thể làm những bài dự thi với kết quả tốt nhất. Họ chính là người truyền lửa đam mê đọc sách cho các em. Voltaire đã từng nói “Những gì sách dạy chúng ta cũng giống như lửa. Chúng ta lấy nó từ nhà hàng xóm, thắp nó trong nhà ta, đem nó truyền cho người khác và nó trở thành tài sản của mọi người”, để từ đây những ngọn lửa nhỏ này sẽ tiếp tục truyền lửa và lan tỏa niềm đam mê đọc sách đến cộng đồng xung quanh.
Hồng Anh